“Türk Firmaları AB Pazarında Rekabet İçin Yeşil Dönüşümü Nasıl Yönlendirecek?”

İki bakanlık tarafından yapılan yeni bir çalışma, Türk işletmelerinin Avrupa Birliği (AB) normlarına uyum sağlaması ve yeşil dönüşüm süreçlerini hızlandırmaları için önemli adımlar atıyor. Özellikle KOBİ’ler ve ihracatçılar için, Avrupa Yeşil Mutabakatı (AYM) çerçevesinde izlemeleri gereken yolları anlatan bir bilgilendirme broşürü, ihracatçı birliklerine dağıtıldı.

Bu rapor, sanayi, finans, enerji ve ulaştırma sektörlerindeki yeni düzenlemelerin yanı sıra, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) hakkında detaylı bilgiler sunuyor. AB’ye ihracat yapan şirketlerin, karbon emisyonlarını hesaplama ve raporlama yükümlülüğü getiren bu sistem, özellikle karbon yoğun ürünler – demir-çelik, alüminyum, çimento, gübre, hidrojen ve elektrik – için uygulanacak. Yeni düzenleme, 1 Ocak 2026 itibarıyla geçerli olacak.

SKDM kapsamında olan firmalar, ürettikleri ürünlere dair emisyon verileri ve karbon ücreti bilgileri gibi çeşitli verileri paylaşmak zorunda kalacaklar.

Yeşil Dönüşümde Tasarımın Rolü

Sürdürülebilirlik, tasarımda önemli bir öncelik haline gelecek. Gıda, yem ve medikal ürünler dışında, enerji verimliliği, kaynak tüketiminin azaltılması ve geri dönüştürülebilirlik gibi kriterler, üretimdeki temel gereksinimler olacak.

Bunun yanı sıra, demir-çelik, alüminyum, hazır giyim, ayakkabı gibi sektörlerde ekolojik tasarım kuralları belirlenecek ve bu ürünler için yaşam döngüsü verilerini içeren dijital ürün pasaportları uygulanmaya başlanacak. Bu değişiklik, Türk ihracatçıları için AB pazarına uyum sağlamada önemli bir fırsat sunuyor. Ayrıca, 2027 itibarıyla bataryalar için dijital pasaport uygulaması zorunlu hale gelecek.

AB, iklim değişikliğiyle mücadelede tekstil ve hazır giyim sektörlerini de öncelikli alanlar arasında belirledi. 2023 sonunda devreye girmesi beklenen ‘Sürdürülebilir ve Döngüsel Tekstil Stratejisi’, 2030 yılı itibarıyla zorunlu uygulamalara geçiş yapacak. Bu strateji, uzun ömürlü ve geri dönüştürülebilir tekstil ürünlerinin piyasaya sürülmesini teşvik edecek.

Plastik Ambalajlar ve Ormansızlaşma

Plastik ambalajlar için 2030’dan itibaren yalnızca geri dönüştürülebilir ambalajların kullanılması zorunlu olacak. Bunun yanı sıra, ormansızlaşmayı engellemek amacıyla soya, sığır eti ve palm yağı gibi hammaddeleri kullanan sektörlerde, 2025 yılı itibarıyla yeni düzenlemeler yürürlüğe girecek.